Koleje wąskotorowe w Polsce

	Strona główna Linki Co nowego

Koleje publiczne Koleje przemysłowe Przepisy Imprezy

MINISTERSTWO KOMUNIKACJI

Tylko do użytku służbowego

WM - 11

PRZEPISY
o znakowaniu taboru
wąskotorowego
Tekst pochodzi ze strony www.koleje.wask.pl

Warszawa 1960

ZARZĄDZENIE MINISTRA KOMUNIKACJI Nr 207
z dnia 22 czerwca 1960 r.
w sprawie zatwierdzenia "Przepisów o znakowaniu
taboru wąskotorowego" Nr WM 11

§ 1. Zatwierdza się do użytku służbowego "Przepisy o znakowaniu taboru wąskotorowego" Nr WM 11, które ukażą się w osobnym wydaniu.
§ 2. W "Przepisach o gospodarce wagonami towarowymi na kolejach wąskotorowych" Nr W 13, zatwierdzonych zarządzeniem Ministra Kolei Nr VI/2a/66/1/51 z dnia 17.V.1951 r. wprowadza się następujące zmiany:

w § 2 ust. 8 końcowe wyrazy: "zawiera dodatek Nr 1" zastępuje się wyrazami: "zawierają przepisy o znakowaniu taboru wąskotorowego WM 11";
skreśla się dodatek Nr 1.

§ 3. Tracą moc obowiązujące "Przepisy o znakowaniu taboru wąskotorowego" Nr W 11 zatwierdzone przez Ministra Komunikacji dnia 17.VIII.1947 roku.
§ 4. Zarządzenie wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 1961 roku.

Nr CZKD 4a-1/10/60.

w. z. MINISTRA: (T. Bronowski)
(Biuletyn MK Nr 33, poz. 227)

WYKAZ
jednostek organizacyjnych, które otrzymują przepisy o znakowaniu taboru wąskotorowego.

I. Ministerstwo Komunikacji
1. według obowiązującego rozdzielnika;
2. Biblioteka M.K.
Pozadyrekcyjne jednostki organizacyjne PKP
1. Centralny Ośrodek Badań i Rozwoju Technik Kolejnictwa;
2. Zarząd Główny Z Z K.
Dyrekcja Okręgowa Kolei Państwowych
1. Według obowiązującego rozdzielnika;
2. Biblioteka Okręgowa.
Jednostki organizacyjne podległe DOKP
1. Zarząd terenowy Kolei Dojazdowej
2. parowozownie k.d.
3. stacje k.d.;
4. ośrodek szkolenia zawodowego

WYKAZ
stanowisk pracy, na których oddzielne egzemplarze przepisów o znakowaniu taboru wąskotorowego powinny być przydzielone pracownikom do osobistego użytku służbowego.

W Zarządzie Kolei Dojazdowych:
1. starszy kontroler; Tekst pochodzi ze strony www.koleje.wask.pl
2. kierownik działu: mechanicznego, przewozów i drogowego;
3. kontroler: mechaniczny, przewozów i drogowy;
4. instruktor k.d.;
5. dyspozytor k.d.;
6. referent trakcji parowej i spalinowej oraz referent wagonowy.
W Zarządzie Terenowym Kolei Dojazdowych:
1. kierownik referatu: mechanicznego, przewozów i drogowego;
2. kontroler: mechaniczny, przewozów i drogowy;
3. instruktor k.d.
W parowozowni k.d.:
1. naczelnik i jego zastępca (zawiadowca);
2. kierownik oddziału parowozowni;
3. instruktor drużyn parowozowych;
4. kierownik robót (majster);
5. dyspozytor drużyn parowozowych;
6. starszy rewident, rewident wagonów.
na stacji K.D.:
1. zawiadowca stacji i jego zastępca;
2. dyżurny ruchu;
3. kierownik biura wagonowego;
4. ustawiacz.

Spis treści.

Postanowienia ogólne
Znakowanie parowozów
Znakowanie tendrów
Znakowanie lokomotyw spalinowych
Znakowanie wagonów motorowych
Znakowanie drezyn motorowych
Znakowanie spalinowych wózków torowych
Znakowanie wagonów osobowych
Znakowanie wagonów towarowych
Zmiany i uzupełnienia

Rozdział 1.

Postanowienia ogólne.

§ 1.

Przepisy niniejsze ustalają przy pomocy symboli oznaczenia taboru PKP na kolejach dojazdowych.
Cały tabor kolei dojazdowych, będących własnością PKP, nosi cechę "PKP".
Symbolem w rozumieniu niniejszych przepisów jest umowne oznaczenie literowe, cyfrowe lub graficzne, określające w skrócie jedną lub więcej cech eksploatacyjnych lub konstrukcyjnych rodzajów, typów i serii taboru wąskotorowego.
Znak taboru jest zestawieniem ustalonej ilości symboli w ściśle przyjętej kolejności, określającym w sposób umowny podstawowe cechy charakteryzujące przydatność i zdolność eksploatacyjną taboru kolei dojazdowych.
Znak umowny jest wspólny dla taboru na wszystkie szerokości torów kolei dojazdowych PKP.

§ 2.
Przepisy niniejsze obejmują znakowanie na kolejach dojazdowych:

parowozów,
tendrów, Tekst pochodzi ze strony www.koleje.wask.pl
lokomotyw spalinowych,
wagonów motorowych,
wózków spalinowych torowych,
drezyn motorowych,
wózków akumulatorowych peronowych,
wagonów parku osobowego,
wagonów parku towarowego.

§ 3.
Postanowienia niniejszych przepisów powinny być stosowane przy znakowaniu wszelkiego rodzaju taboru kolei dojazdowych, nowobudowanego i znajdującego się na inwentarzu PKP, w dokumentacji technicznej, przepisach, instrukcjach i piśmiennictwie kolejowym.

§ 4.

Numery inwentarzowe dla wszystkich jednostek taboru kolejowego przydziela Ministerstwo Komunikacji.
Dla taboru obcego (innych resortów gospodarczych i instytucji lub przedsiębiorstw) włączonego do kursowania po torach PKP znaki i numery przydziela Ministerstwo Komunikacji w oparciu o niniejsze przepisy.
Dla odróżnienia taboru obcego od taboru własnego (PKP) przed numerem inwentarzowym taboru obcego umieszcza się dużą literę "P" obwiedzioną ramką kwadratową.
Numer inwentarzowy jednostki taboru, która została skasowana z powodu skreślenia z inwentarza, sprzedaży lub wskutek konstrukcyjnej przeróbki została przeniesiona do innej serii, może być użyty do oznaczenia innej jednostki taboru nie wcześniej, jak po upływie 5-ciu lat.

Rozdział 2.

Znakowanie parowozów.

§ 5.

Znak parowozu składa się z umieszczonych obok siebie symboli określających kolejno:
symbol pierwszy - rodzaj parowozu,
symbol drugi - układ osi, Tekst pochodzi ze strony www.koleje.wask.pl
symbol trzeci - moc parowozu w KM lub pochodzenie.
Symbole określające rodzaj parowozu ustala się następująco:
1. parowozy z tendrem oznacza się symbolem "P",
2. parowozy beztendrowe oznacza się symbolem "T".
Symbole określające układ osi ustala się następująco:
1. dla dwóch osi napędnych nie ma symbolu,
2. dla trzech osi napędnych - symbol "y",
3. dla czterech osi napędnych - symbol "x",
4. dla pięciu osi napędnych - symbol "w",
5. dla sześciu osi napędnych - symbol "z".
Dla określenia osi tocznych pod parowozem do symboli podanych powyżej dodaje się symbol dodatkowy, a mianowicie:
1. dla jednej osi przedniej tocznej - symbol "a",
2. dla jednej osi tylnej tocznej - symbol "b",
3. jeżeli parowóz posiada o toczną przednią i tylną - symbol "n".
Symbole określające moc parowozu podaje tablica 1.

Tablica 1

Symbol
Moc parowozu w KM

1
do 60 KM

2
61 - 80 KM

3
81 - 100 KM

4
101 - 120 KM

5
121 - 150 KM

6
151 - 180 KM

7
181 - 220 KM

8
221 - 300 KM

9
powyżej 300 KM
Dla parowóz pochodzenia polskiego zamiast symbolu określającego moc parowozu umieszcza się dwie ostatnie cyfry roku zatwierdzenia dokumentacji, począwszy od 1920 roku.
Dla parowozów z dostaw UNRA zamiast symbolu określającego moc parowozu umieszcza się symbol "u".
Przykłady znakowania parowozów podaje tablica 2.

Tablica 2

Znak parowozu	Rodzaj parowozu	Układ osi oznaczony		Moc parowozu lub pochodzenie
Znak parowozu	Rodzaj parowozu	graficznie	cyfrowo	Moc parowozu lub pochodzenie
T1	beztendrowy	00	0 - 2 - 0	do 60KM
Ta2	beztendrowy	ø00	1 - 2 - 0	61 - 80 KM
Tb3	beztendrowy	00ø	0 - 2 - 1	81 - 100 KM
Ty1	beztendrowy	000	0 - 3 - 0	do KM
Tya2	beztendrowy	ø000	1 - 3 - 0	61 - 80 KM
Tyb3	beztendrowy	000ø	0 - 3 - 1	81 - 100 KM
Tx1	beztendrowy	0000	0 - 4 - 0	do 60 KM
Txa1	beztendrowy	ø0000	1 - 4 - 0	101 - 120 KM
Txb5	beztendrowy	0000ø	0 - 4 - 1	121 - 150 KM
Tw8	beztendrowy	00000	0 - 5 - 0	221 - 300 KM
Py1	z tendrem	000	0 - 3 - 0	do 60 KM
Pya3	z tendrem	ø000	1 - 3 - 0	81 - 100 KM
Px4	z tendrem	0000	0 - 4 - 0	101 - 120 KM
Pxa6	z tendrem	ø0000	1 - 4 - 0	150 - 180 KM
Px48	z tendrem	0000	0 - 4 - 0	poch. polskie
Pza9	z tendrem	000000	0 - 6 - 0	pow. 300 KM

§ 6.
Parowozy, w zależności od ich przeznaczenia dla danej szerokości toru, oznacza się numerami inwentarzowymi w granicach podanych w tablicy 3.

Tablica 3

Szerokość toru w mm	Numery parowozów
Szerokość toru w mm	od	do
600	0001	1000
750	1001	2000
785	2001	2800
800	2801	3000
1000	3001	4000

§ 7.
Kotły parowozowe, w zależności od przeznaczenia parowozów dla danej szerokości torów, oznacza się numerami inwentarzowymi w granicach podanych w tablicy 4.

Tablica 4

Szerokość toru w mm	Numery kotłów
Szerokość toru w mm	od	do
600	001	150
750	151	450
785	451	550
800	551	565
1000	566	700

§ 8
Osie parowozów oznacza się znakiem parowozu i numerem inwentarzowym parowozu.

Rozdział 3.

Znakowanie tendrów.

§ 9.

Znak tendra składa się z umieszczonych obok siebie symboli określających:
symbol pierwszy - rodzaj tendra,
symbol drugi - pojemność zbiornika na wodę,
symbol trzeci - ilość osi,
symbol czwarty - pochodzenie tendra.
Tendry dzielą się na dwa rodzaje a mianowicie:
1. tendry połączone z parowozem, które oznacza się symbolem "Pt" i
2. tendry oddzielne, które oznacza się symbolem "Zt".
Symbolem określającym pojemność zbiornika na wodę jest liczba wskazująca pojemność zbiornika w m3 zaokrąglona do liczby całkowitej.
Symbolami określającymi ilość osi tendra są:
1. dla tendra dwuosiowego symbolu nie ma,
2. dla tendra 3 osiowego - symbol "y",
3. dla tendra 4 osiowego - symbol "x".
Dla tendrów pochodzenia polskiego, dla których dokumentacja została zatwierdzona po 1920 roku, po symbolu określającym pojemność zbiornika na wodę umieszcza się dwie ostatnie cyfry roku, w którym została zatwierdzona dokumentacja.
Przykłady znakowania tendrów podaje tablica 5. Tekst pochodzi ze strony www.koleje.wask.pl

Tablica 5

Znak tendra	Rodzaj tendra	Charakterystyka tendra
Znak tendra	Rodzaj tendra	Pojemność zbiornika na wodę w m³	Ilość osi	pochodzenie
Pt2	połączony z parowozem	2	2
Pt4y	połączony z parowozem	4	3
Pt6x29	połączony z parowozem	6	4	polskie
Pt6x48	połączony z parowozem	6	4	polskie
Pt6x	połączony z parowozem	6	4
Zt2	oddzielny	2	2
Zt3y	oddzielny	3	3
Zt4x	oddzielny	4	4
Zt6x29	oddzielny	6	4	polskie

§ 10.
Tender połączony z parowozem otrzymuje ten sam numer inwentarzowy, jaki posiada parowóz.

§ 11.
Tendry oddzielne, w zależności od ich przydatności dla danej szerokości toru, otrzymują numery inwentarzowe w granicach podanych w tablicy 6.

Tablica 6

Szerokość toru w mm	Numery inwentarzowe
Szerokość toru w mm	od	do
600	5001	5200
750	5201	5370
785	5371	5400
800	5401	5430
1000	5431	5500

Rozdział 4.

Znakowanie lokomotyw spalinowych.

§ 12.

Znak lokomotyw spalinowych składa się z umieszczonych obok siebie symboli określających kolejno:
symbol pierwszy - rodzaj lokomotywy,
symbol drugi - ilość osi,
symbol trzeci - rodzaj silnika,
symbol czwarty - rodzaj przekładni.
Lokomotywy spalinowe wąskotorowe dzielą się na dwa rodzaje, a mianowicie:
1. lokomotywy spalinowe bez przedziału bagażowego, które oznacza się symbolem "L",
2. lokomotywy spalinowe z przedziałem bagażowym, które oznacza się symbolem "Lf".
Dla określenia ilości osi lokomotywy stosuje się symbole podane w § 5 ust. 3 i 4.
Do określenia rodzaju silnika w lokomotywie spalinowej stosuje się następujące symbole:
1. dla silnika spalinowego niskoprężnego - symbol "c",
2. dla silnika spalinowego wysokoprężnego - symbol "d",
3. dla silnika elektrycznego akumulatorowego - symbol "a".
Do określenia rodzaju przekładni stosuje się następujące symbole cyfrowe:
1. dla lokomotywy z przekładnią mechaniczną - symbol 1,
2. dla lokomotywy z przekładnią hydrauliczną - symbol 2,
3. dla lokomotywy z przekładnią hydromechaniczną - symbol 3,
4. dla lokomotywy z przekładnią elektryczną - symbol 4.
Przykłady znakowania lokomotyw spalinowych podaje tablica 7.

Tablica 7

Znak lokomotywy spalinowej	Rodzaj lokomotywy	Ilość osi	Rodzaj silnika	Rodzaj przekładni
Lc1	bez przedz. bagaż.	2	niskoprężny	mechaniczna
Lyc2	bez przedz. bagaż.	3	niskoprężny	hydrauliczna
Lxc4	bez przedz. bagaż.	4	niskoprężny	elektryczna
Ld1	bez przedz. bagaż.	2	wysokoprężny	mechaniczna
Lyd2	bez przedz. bagaż.	3	wysokoprężny	hydrauliczna
Lxd4	bez przedz. bagaż.	4	wysokoprężny	elektryczna
Lfxd1	z przedz. bagaż.	4	wysokoprężny	mechaniczna
Lfxd2	z przedz. bagaż.	4	wysokoprężny	hydrauliczna
Lfxd4	z przedz. bagaż.	4	wysokoprężny	elektryczna

§ 13.
Lokomotywy spalinowe, w zależności od ich przydatności dla danej szerokości toru, otrzymują numery inwentarzowe w granicach podanych w tablicy 8.

Tablica 8

Szerokość toru w mm	Numery
Szerokość toru w mm	od	do
600	001	100
750	101	300
785	301	380
800	381	400
1000	401	500

Rozdział 5.

Znakowanie wagonów motorowych.

§ 14.

Znak wagonów motorowych składa się z umieszczonych obok siebie symboli określających kolejno:
symbol pierwszy - przynależność do wagonów motorowych,
symbol drugi - klasę wagonu, Tekst pochodzi ze strony www.koleje.wask.pl
symbol trzeci - ilość osi,
symbol czwarty - rodzaj silnika, Tekst pochodzi ze strony www.koleje.wask.pl
symbol piąty - rodzaj przekładni.
Symbolem określającym przynależność do wagonów motorowych jest symbol "M".
Do określenia klasy wagonu motorowego stosuje się następujące symbole:
1. dla wagonu pierwszej klasy - symbol "A",
2. dla wagonu drugiej klasy - symbol "B",
3. dla wagonu mieszanego pierwszej i drugiej klasy - symbol "AB".
Do określenia ilości osi w wagonie motorowym stosuje się następujące symbole:
1. dla wagonu motorowego 2 osiowego - symbolu nie ma,
2. dla wagonu motorowego 3 osiowego - symbol "y",
3. dla wagonu motorowego 4 osiowego - symbol "x".
Do określenia rodzaju silnika w wagonie motorowym stosuje się symbole podane w § 12 ust. 4.
Do określenia rodzaju przekładni stosuje się symbole podane w § 12 ust. 5.
Przykłady znakowania wagonów motorowych podaje tablica 9.

Tablica 9

Znak wagonu motorowego	Klasa wagonu	Ilość osi	Rodzaj silnika	Rodzaj przekładni
MBc1	druga	2	niskoprężny	mechaniczna
MBd2	druga	2	wysokoprężny	hydrauliczna
MByc1	druga	3	niskoprężny	mechaniczna
MAyd1	pierwsza	3	wysokoprężny	mechaniczna
MBxd4	druga	4	wysokoprężny	elektryczna
MAxd1	pierwsza	4	wysokoprężny	mechaniczna
MABxd1	pierwsza i druga	4	wysokoprężny	mechaniczna
MBxa	druga	4	elektryczny-akumulator.	-
MBya	druga	4	elektryczny-akumulator.	-

§ 15.
Wagony motorowe wąskotorowe, w zależności od ich przydatności dla danej szerokości toru, otrzymują numery inwentarzowe w granicach podanych w tablicy 10.

Tablica 10

Szerokość toru w mm	Numery inwentarzowe
Szerokość toru w mm	od	do
600	001	100
750	101	280
785	281	300
800	401	410
1000	301	400

Rozdział 6.

Znakowanie drezyn motorowych.

§ 16.

Znak drezyn motorowych składa się z umieszczonych obok siebie symboli określających kolejno:
symbol pierwszy - przynależność do drezyn motorowych,
symbol drugi - rodzaj drezyny motorowej,
symbol trzeci - rodzaj silnika spalinowego.
Symbolem określającym przynależność do drezyn motorowych jest symbol "D".
Symbolami określającymi rodzaj drezyny motorowej są:
1. dla drezyny motorowej krytej - symbol "k",
2. dla drezyny motorowej odkrytej - symbol "o".
Symbole określające rodzaj silnika w drezynie motorowej podane są w § 12 ust 4.
Przykłady znakowania drezyn motorowych podaje tablica 11.

Tablica 11

Znak drezyny motorowej	Rodzaj drezyny	Rodzaj silnika
Doc	odkryta	niskoprężny
Dkc	kryta	niskoprężny
Dkd	kryta	wysokoprężny

§ 17.
Drezyny motorowe w zależności od szerokości toru na jaki są przeznaczone, oznacza się numerami inwentarzowymi w granicach podanych w tablicy 12.

Tablica 12

Szerokość toru w mm	Numery inwentarzowe drezyn motorowych
	z silnikami niskopręż.		z silnikami wysokopręż.
	od	do	od	do
600	001	100	501	600
750	101	200	601	700
785	201	300	701	800
1000	301	400	801	900

Rozdział 7

Znakowanie spalinowych wózków torowych.

§ 18.

Znak wózka motorowego składa się z umieszczonych obok siebie symboli określających kolejno:
symbol pierwszy - przynależność do spalinowych wózków torowych,
symbol drugi - rodzaj silnika.
Symbolem określającym przynależność do spalinowych wózków torowych jest symbol "Wm".
Symbole określające rodzaj silnika podane są w § 12 ust. 4.
Przykład znakowania spalinowych wózków torowych:
1. spalinowy wózek torowy z silnikiem spalinowym niskoprężnym - znak "Wmc",
2. spalinowy wózek torowy z silnikiem wysokoprężnym - znak "Wmd",
3. spalinowy wózek torowy akumulatorowy - znak "Wma".

§ 19.
Spalinowe wózki torowe, w zależności od ich przydatności na daną szerokość toru, otrzymują numery inwentarzowe w granicach podanych w tablicy 13.

Tablica 13

Szerokość toru w mm	Numery inwentarzowe
Szerokość toru w mm	od	do
600	201	250
750	001	100
785	101	150
1000	151	200

Rozdział 8.

Znakowanie wagonów osobowych.

§ 20.
Wagony osobowe dzielą się na pięć zasadniczych grup, a mianowicie:

wagony osobowe do przewozu podróżnych,
wagony służbowe i specjalne,
wagony pocztowe,
wagony osobowe w ruchu osobowym,
wagony mieszane (osobowo-pocztowe, osobowo-bagażowe, pocztowo-bagażowe).

§ 21.

Znak wagonów osobowych do przewozu podróżnych składa się z umieszczonych obok siebie symboli określających kolejno:
symbol pierwszy - klasę wagonu,
symbol drugi - ilość osi wagonu,
symbol trzeci - rodzaj hamulca,
symbol czwarty - rodzaj przejścia z jednego do drugiego wagonu.
Symbolami określającymi klasę wagonu do przewozu podróżnych są:
1. dla wagonów pierwszej klasy - symbol "A",
2. dla wagonów drugiej klasy - symbol "B",
3. dla wagonów mieszanych pierwszej i drugiej klasy - symbole "AB".
Symbolami określającymi ilość osi wagonów są:
1. dla wagonu 2 osiowego - nie ma symbolu,
2. dla wagonu 3 osiowego - symbol "y",
3. dla wagonu 4 osiowego - symbol "x".
Symbolami określającymi rodzaj hamulca w wagonie są:
1. hamulec ręczny - symbol "h",
2. hamulec powietrzny - symbol "hp".
Symbolem określającym przejście z jednego wagonu do drugiego jest symbol "i".
Przykłady znakowania wagonów osobowych do przewozu podróżnych podaje tablica 14.

Tablica 14

Znak wagonu osobowego do przewozu podróżnych	Klasa wagonu	Ilość osi	Rodzaj hamulca	Pomost przej- ściowy jest- nie ma
A	pierwsza	2	nie ma	nie ma
Ah	pierwsza	2	ręczny	nie ma
Ahpi	pierwsza	2	powietrzny	jest
Ay	pierwsza	3	nie ma	nie ma
Ayh	pierwsza	3	ręczny	nie ma
Ayhpi	pierwsza	3	powietrzny	jest
Bxi	druga	4	nie ma	jest
Bxh	druga	4	ręczny	nie ma
Bxhpi	druga	4	powietrzny	jest
ABhpi	pierwsza i druga	2	powietrzny	jest
ABxhpi	pierwsza i druga	4	powietrzny	jest

§ 22.
Wagony osobowe do przewozu podróżnych, w zależności od szerokości toru, na jaki są przeznaczone, oznacza się numerami inwentarzowymi w granicach podanych w tablicy 15. Tekst pochodzi ze strony www.koleje.wask.pl

Tablica 15

Szerokość toru w mm	Numery inwentarzowe
Szerokość toru w mm	od	do
600	0001	1000
750	1001	2000
785	2001	2200
800	2201	2400
1000	2401	2800

§ 23.

Znak wagonów osobowych służbowych i specjalnych składa się z umieszczonych obok siebie symboli określających kolejno:
symbol pierwszy - przeznaczenie wagonu,
symbol drugi - ilość osi wagonu,
symbol trzeci - rodzaj hamulca.
Symbolami określającymi przeznaczenie wagonu osobowego służbowego i specjalnego są:
1. dla wagonów służbowych-salonowych - symbol "As",
2. dla wagonów służbowych-sanitarnych - symbol "H",
3. dla wagonów służbowych-doświadczalnych - symbol "D".
Symbol określający ilość osi wagonu podany jest w § 21 ust 3.
Symbol określający rodzaj hamulca podany jest w § 21 ust. 4.
Przykład oznaczania wagonów osobowych - służbowych i specjalnych podaje tablica 16.

Tablica 16

Znak wagonu osobowego- służbowego	Przeznaczenie wagonu	Ilość osi	Rodzaj hamulca
As	salonowy	2	nie ma
Ash	salonowy	2	ręczny
Asyh	salonowy	3	ręczny
Asxhp	salonowy	4	powietrzny
H	sanitarny	2	nie ma
Hh	sanitarny	2	ręczny
Hxh	sanitarny	4	ręczny
Dx	doświadczalny	4	nie ma
Dxh	doświadczalny	4	ręczny

§ 24.
Wagony osobowe służbowe, w zależności od szerokości toru, na jaki są przeznaczone, oznacza się numerami inwentarzowymi w granicach podanych w tablicy 17.

Tablica 17

Szerokość toru w mm	Numery inwentarzowe
Szerokość toru w mm	od	do
600	3001	3200
750	3201	3400
785	3401	3450
800	3451	3500
1000	3501	3600

§ 25.

Znak wagonu pocztowego składa się z umieszczonych obok siebie symboli, określających kolejno:
symbol pierwszy - przeznaczenie wagonu,
symbol drugi - ilość osi wagonu,
symbol trzeci - rodzaj hamulca. Tekst pochodzi ze strony www.koleje.wask.pl
Symbolem określającym przeznaczenie wagonu jest symbol "G".
Symbol określający ilość osi wagonu podany jest w § 21 ust. 3.
Symbol określający rodzaj hamulca podany jest w § 21 ust. 4.
Przykład oznaczania wagonów pocztowych podaje tablica 18.

Tablica 18

Znak wagonów pocztowych	Ilość osi	Rodzaj hamulca
G	2	nie ma
Gh	2	ręczny
Gy	3	nie ma
Gyh	3	ręczny
Gx	4	nie ma
Gxh	4	ręczny

§ 26.
Wagony pocztowe, w zależności od szerokości toru, na jaki są przeznaczone, oznacza się numerami inwentarzowymi w granicach podanych w tablicy 19.

Tablica 19

Szerokość toru w mm	Numery inwentarzowe
Szerokość toru w mm	od	do
600	3801	4000
750	4001	4200
785	4201	4250
800	4251	2300
1000	4401	4500

§ 27.

Znak wagonów bagażowych w ruchu osobowym składa się z obok siebie umieszczonych symboli określających kolejno:
symbol pierwszy - przeznaczenie wagonu,
symbol drugi - ilość osi wagonu,
symbol trzeci - rodzaj hamulca.
Symbolem określającym wagon bagażowy w ruchu osobowym jest symbol "F".
Symbol określający ilość osi wagony podany jest w § 21 ust. 3.
Symbol określający rodzaj hamulca podany jest w § 21 ust. 4.
Przykład oznaczania wagonów bagażowych podaje tablica 20.

Tablica 20

Znak wagonu bagażowego w ruchu osobowym	Ilość osi	Rodzaj hamulca
F	2	nie ma
Fh	2	ręczny
Fy	3	nie ma
Fyh	3	ręczny
Fx	4	nie ma
Fxhp	4	powietrzny

§ 28.
Wagony bagażowe w ruchu osobowym, w zależności od szerokości toru, na jaki są przydatne, oznacza się numerami inwentarzowymi w granicach podanych w tablicy 21.

Tablica 21

Szerokość toru w mm	Numery inwentarzowe
Szerokość toru w mm	od	do
600	4501	4600
750	4601	4700
785	4701	4750
800	4751	4800
1000	4801	4850

§ 29.

Dla wagonów mieszanych osobowo-pocztowych, osobowo-bagażowych i pocztowo-bagażowych znak wagonu składa się z symboli określających kolejno:
symbol pierwszy - klasę lub przeznaczenie jednej części wagonu,
symbol drugi - przeznaczenie drugiej części wagonu,
symbol trzeci - ilość osi wagonu,
symbol czwarty - rodzaj hamulca.
Symbol określający klasę lub przeznaczenie części jednej lub drugiej wagonu podaje określenie zawarte w § 21 ust. 2, § 25 ust. 2 i § 27 ust. 2. Tekst pochodzi ze strony www.koleje.wask.pl
Symbol określający ilość osi wagonu podany jest w § 21 ust. 3.
Symbol określający rodzaj hamulca, podany jest w § 21 ust. 4.
Przykłady oznaczania wagonów podaje tablica 22.

Tablica 22

Znak wagonów mieszanych	Klasa wagonu (części)	Przeznaczenie części wagonu	Ilość osi	Rodzaj hamulca
Bgxh	druga	poczta	4	ręczny
Bfxhp	druga	bagaż	4	powietrzny
Gfxhp	-	pocztowo- bagaż.	4	powietrzny

§ 30.
Wagony mieszane osobowo-pocztowe, osobowo-bagażowe i pocztowo-bagażowe oznacza się numerami inwentarzowymi z tej grupy wagonów, dla której przeznaczona jest większa część powierzchni podłogi wagonu. Przy równych powierzchniach podłogi decyduje konstrukcja podwozia i pudła.

Rozdział 9.

Znakowanie wagonów towarowych.

§ 31.

Wagony towarowe, w zależności od przeznaczenia eksploatacyjnego, dzielą się na 4 zasadnicze grupy:
1. do grupy pierwszej zalicza się:
  1. wagony kryte (zwykłe),
  2. wagony węglarki,
  3. wagony platformy,
  4. wózki kłonicowe i platformy z ławą pokrętną do przewozu dłużycy,
  5. wagony wapniarki;
2. do grupy drugiej zalicza się:
  1. wagony cysterny,
  2. wagony ze zbiornikami do przewozu cieczy,
  3. wagony transportery;
3. do grupy trzeciej zalicza się wagony bagażowo-towarowe przeznaczone wyłącznie do ruchu towarowego;
4. do grupy czwartej zalicza się wagony specjalne, przeznaczone wyłącznie do użytku kolejowego, jak wagony ratunkowe, wagony warsztaty, pługi odśnieżne, mieszkalne itp.

§ 32.

Znak wagonów towarowych grupy pierwszej, drugiej i trzeciej składa się z umieszczonych obok siebie symboli określających kolejno:
symbol pierwszy - przeznaczenie eksploatacyjne wagonu,
symbol drugi - ładowność wagonu,
symbol trzeci - ilość osi wagonu,
symbol czwarty - rodzaj hamulca posiadanego przez wagon,
symbol piąty - zastawy zbożowe w wagonie krytym.
Symbolami określającymi przeznaczenie wagonu z grupy 1, 2 i 3 są:
1. dla wagonów krytych - symbol "K",
2. dla wagonów węglarek - symbol "W",
3. dla wagonów platform - symbol "P",
4. dla wózków kłonicowch - symbol "Sl",
5. dla wagonów wapniarek - symbol "Sw",
6. dla wagonów cystern - symbol "R",
7. dla wagonów ze zbiornikami stałymi - symbol "Rg",
8. dla wagonów bagażowych (brankardów) - symbol "Ft",
9. dla wagonów transporterów - symbol "T".
Symbolami określającymi ładowność wagonów towarowych grupy 1, 2 i 3 są:
1. dla wagonów o ładowności do 9,9 t nie ma symbolu,
2. dla wagonów o ładowności 10 - 15 t - symbol "d",
3. dla wagonów o ładowności powyżej 15 t - symbol "dd".
Symbole określające ilość osi wagonu podane są w § 21 ust. 3.
Symbol określający rodzaj hamulca podany jest w § 21 ust. 4.
Symbolem określającym zastawy w wagonie krytym jest symbol "z".
Przykłady oznaczania wagonów towarowych grupy 1, 2 i 3 podaje tablica 23.

Tablica 23

Znak wagonu towarowego	Przeznaczenie wagonu	Ładowność wagonu	Ilość osi	Rodzaj hamulca
K	kryty	do 9,9 t	2	nie ma
Kd	kryty	10-15 t	2	nie ma
Kdxh	kryty	10-15 t	4	ręczny
Kddxhz	kryty z zast.zboż.	pow.15 t	4	ręczny
Wh	węglarka	do 9,9 t	2	ręczny
Wdx	węglarka	10-15 t	4	nie ma
Wdxh	węglarka	10-15 t	4	ręczny
Wddxh	węglarka	pow.15 t	4	ręczny
P	platforma	do 9,9 t	2	nie ma
Pdh	platforma	10-15 t	2	ręczny
Pdxh	platforma	10-15 t	4	ręczny
Pddxh	platforma	pow.15 t	4	ręczny
Swdh	wapniarka	10-15 t	2	ręczny
Swdxh	wapniarka	10-15 t	4	ręczny
Swddxh	wapniarka	pow.15 t	4	ręczny
Sl	wózek kłonicowy	do 9,9 t	2	nie ma
Slh	wózek kłonicowy	do 9,9 t	2	ręczny
Sldh	wózek kłonicowy	10-15 t	2	ręczny
R	cysterna	do 9,9 t	2	nie ma
Rdh	cysterna	10-15 t	2	ręczny
Rdxh	cysterna	10-15 t	4	ręczny
Rg	wag.ze zb.do przew.cieczy	do 9,9 t	2	nie ma
Rgd	wag.ze zb.do przew.cieczy	10-15 t	2	nie ma
Rgdx	wag.ze zb.do przew.cieczy	10-15 t	4	nie ma
Fth	bagażowy (brankard)	do 9,9 t	2	ręczny
Ftxh	bagażowy (brankard)	do 9,9 t	2	ręczny

§ 33.
Wagony specjalne grupy 4. przeznaczone wyłącznie do użytku kolejowego, nie posiadają symbolu określającego przeznaczenie wagonu natomiast na bocznych ścianach wagonu oznaczone są napisem wskazującym to przeznaczenie np.:
wagon ratunkowy,
wagon do sprawdzania wag,
pług odśnieżny itp.

§ 34.
Wagony towarowe, w zależności od ich przeznaczenia na daną szerokość toru i grupy, oznacza się numerami inwentarzowymi w granicach podanych w tablicy 24. Tekst pochodzi ze strony www.koleje.wask.pl

Tablica 24

Szerokość toru w mm	Wagony grupy
	1		2		3		4
	od	do	od	do	od	do	od	do
600	5001	20000	70001	71000	75001	75200	77001	77500
750	20001	40000	71001	71500	75201	75500	77501	77950
785	40001	60000	71501	72000	75501	75600	77901	78100
800	60001	62000	72001	72050	-	-	-	-
1000	62001	67000	72051	72300	75601	75700	78001	78500

Tekst instrukcji WM-11 znajduje się na tej stronie głównie dzięki pomocy Mariusza Senderowskiego oraz Pawła Niemczuka, za co serdecznie im dziękuję.